Domain (Alan Adı) , İnternet içinde bir idari özerkliktir, yetki veya kontrol alanını tanımlayan bir dizedir . Etki alanı adları, çeşitli ağ bağlamlarında ve uygulamaya özel adlandırma ve adresleme amaçları için kullanılır. Genel olarak, bir etki alanı adı, bir ağ etki alanını veya İnternet’e erişmek için kullanılan bir kişisel bilgisayar veya bir sunucu bilgisayar gibi bir İnternet Protokolü (IP) kaynağını tanımlar. Alan adları genellikle, web siteleri ve e-posta hizmetleri gibi İnternet üzerinden sağlanan hizmetleri tanımlamak için kullanılır . 2017 itibariyle 330,6 milyon alan adı tescil edilmiştir.
Web üzerinde yayın yapan siteleri ziyaret etmek için herhangi bir tarayıcı(Chrome, Mozilla Firefox, Safari, Opera vb.) kullanılmaktadır. Herhangi bir siteyi ziyaret etmek için bu tarayıcıların “adres çubuğu” kısmına yazdığımız, “http” ya da “https” ile başlayan ve .com, .net gibi bir uzantıyla biten site adresine ise “domain” veya dilimizdeki ifadesi ile “alan adı” denilmektedir.
Her insanın kendine özgü kimlik numarası olduğu ve benzersiz olduğu gibi alan adlarıda kendine özgünlüğü vardır ve sadece 1 adet kullanımda olur. Alan adları devredilebilir(Ülke alan adları hariç “kısmi olanları”.)
Domain Uzantısı Nedir?
Bir alan adının en sonunda bulunan nokta işaretinden sonraki kısım, domain uzantısı olarak tanımlanır. Alan adları kendi arasında hiyerarşik bir yapılandırma içerisindedir. Bu hiyerarşik yapılandırmada alan adı uzantıları, hiyerarşinin tepe noktasını belirler. Örneğin; ziyaret ettiğiniz sitenin sonundaki “tr” uzantısı, üst seviye bir alan adıdır. Üst seviye alan adları internet dünyasında “TLD” kısaltması ile anılır. TLD kısaltması da, “top level domain” yani “üst seviye alan adı” anlamına gelir. Dünyada popüler olarak kullanılan üç domain uzantısı vardır. Bunlar; com, net ve org uzantılarıdır. Ancak bazı kötü niyetli kişilerin domain piyasasını domine etme eğilimleri ve haksız rekabete sebep olmaları sonucunda; “Public-Root” isimli uluslararası bir domain federasyonu kurulmuş ve bugün kullanmamız mümkün olan yüzlerce domain uzantısı üretilmiştir.
Bazı Alan Adlarının Projelik Kullanım Alanları ve Anlamları
.COM: İngilizce “commercial” sözcüğünün kısaltılması ile oluşturulmuş alan adı uzantısıdır. Commercial, dilimizde “ticaret” anlamına gelir. Şirketler tarafından kullanılması düşünülerek piyasaya sunulmuştur. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.NET: İngilizce “network” sözcüğünün kısaltılması ile oluşturulmuş alan adı uzantısıdır. Network, dilimizde “ağ” ya da “ağ uzantısı” anlamına gelir. İletişim işi ile uğraşan kurum, kuruluş ve firmalar tarafından kullanılması düşünülerek piyasaya sunulmuştur. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.ORG: İngilizce “organization” sözcüğünün kısaltılması ile oluşturulmuş alan adı uzantısıdır. Organization, dilimizde “organizasyon” anlamına gelir. Burada organizasyonla kasıt, sivil toplum kuruluşlarıdır ve dernek, vakıf, siyasi parti gibi kar amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından kullanılması düşünülerek piyasaya sunulmuştur. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.BIZ: İngilizce “business” sözcüğünün kısaltılması ile oluşturulmuş alan adı uzantısıdır. Business, dilimizde “iş” anlamına gelir. .COM uzantılı alan adına alternatif olarak düşünülmüş ve ticari işletmeler tarafından kullanılsın diye arz edilmiştir. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.INFO: İngilizce “information” sözcüğünün kısaltılması ile oluşturulmuş alan adı uzantısıdır. Information, dilimizde “bilgi” anlamına gelir. Kamu yararına bilgi paylaşan kurum, kuruluş ve kişiler ile herhangi bir konuda bilgi paylaşmak isteyenler tarafından kullanılması düşünülerek piyasaya sunulmuştur. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.PRO: İngilizce “professional” sözcüğünün kısaltılması ile oluşturulmuş alan adı uzantısıdır. Professional, dilimizde “profesyonel” anlamına gelir. Profesyonel hizmet sunan kişiler tarafından kullanılması düşünülerek piyasaya sunulmuştur. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.NAME: İngilizce “name” sözcüğünden oluşturulmuş alan adı uzantısıdır. Name, dilimizde “isim” anlamına gelir. Kişisel web sitesi ve kişisel blog yayınlamak isteyenler tarafından kullanılması düşünülerek piyasaya sunulmuştur. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.TV: Tuvalu Adaları isimli ülkenin üst seviye alan adıdır. Günümüzde web yayıncılığı yapan siteler tarafından kullanılmaktadır. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.ONLINE: “gTLD” (Generic Top Level Domain) kısaltması ile tabir edilen ve “jenerik üst seviye alan adı” olarak dilimize çevirebileceğimiz bir domain uzantısıdır. Online, dilimizde “çevrimiçi” anlamına gelmektedir. İnternet üzerindeki tüm projelere yönelik olarak sunulmuştur. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.SHOP: Bir başka gTLD alan adı uzantısı da “.SHOP” uzantısıdır. Dilimizde hepinizin bildiği üzere “alışveriş” anlamına gelir. E-ticaret siteleri tarafından kullanılmak üzere satışa sunulmuştur. Alan adı tahsisi yapılırken herhangi bir belge talep edilmez, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.ME: Listemizde yer verdiğimiz son ve en popüler gTLD uzantı, “.ME” uzantısıdır. Me, İngilizce’de “Ben”, “Bana” gibi anlamlara gelir. Bu sebeple oldukça fazla kullanılır. Özellikle bloglar ve firma siteleri tarafından tercih edilir. Jenerik üst seviye alan adları arasındaki en ucuz ve en kısa uzantı olması da büyük bir avantajdır. Alexa’nın en çok ziyaret edilen siteleri sıraladığı listede, “.Me” uzantılı birçok alan adına rastlamak mümkündür.
.EDU: İngilizce “education” sözcüğünün kısaltılması ile oluşturulmuş alan adı uzantısıdır. Education, dilimizde “eğitim” anlamına gelir. Amerika Birleşik Devletleri tarafından tanınan üniversiteler, ortaöğretim kurumları ve eğitim dernekleri tarafından kullanılması düşünülerek piyasaya sunulmuştur. Uzun yıllardır Educause isimli Amerika menşeili firma tarafından tahsis edilmektedir. Alan adı tahsisi için Amerikan yasaları tarafından resmi eğitim kurumu ya da derneği olarak tanınmış olunduğunu gösterir belge ibrazı şarttır, ilk gelen alır kuralı ile satılır.
.GOV: İngilizce “government” sözcüğünün kısaltılması ile oluşturulmuş alan adı uzantısıdır. Government, dilimizde “devlet” anlamına gelir. Amerika Birleşik Devletleri ‘ne ait resmi kurumların kullanılması için tahsis edilmektedir. Alan adı tahsisi için Amerika’da bulunan resmi bir kurum olma şartı vardır.
Subdomain Nedir?
Türkçede “alt alan adı” veya “ikincil alan adı” olarak çevrilebilecek “subdomain” terimi, bir ana domainden üretilen diğer domainlerin tamamına verilen isimdir. Bir örnekle açıklamak gerekirse; erdemsoft.com bir ana domaindir, kurumsal-v1.erdemsoft.com ise bir subdomain adresidir. Bir subdomainin oluşturulabilmesi için, asıl domain olması zorunludur. Hosting hesabınızın yönetim paneli üzerinden oluşturulabilir. Ana sitenin sanal mağazasına, blog sitesine, forum sitesine ya da herhangi bir web uygulamasına erişmek için kullanılabilir. Ana site ile aynı otoriteye(güce) sahip olacaktır.
Domain Kayıt ve Yenileme Süreleri
Bir domain kayıt ederken en az 1 yıl en fazla 10 yıl kayıt yapılabilir. Alan adı sahipleri, domain yıllık yenileme zamanını geçirdikleri zaman bütün yönetim haklarını kaybetmiş olurlar. Yenileme süreleri dolan domainler üzerinde kayıt bilgilerini değiştirme/düzenleme, DNS değişikliği ve benzeri düzeltmeler veya işlemler hayati öneme sahip hiçbir bilgi domain yıllık yenileme işlemi yapmadan güncellenemez. Bahsi geçen konu ile ilgili böyle bir durumla karşılaşmamak için domain yıllık yenileme sürelerinizi domain süresi bitimini takip ederek uzatmanız gerekmektedir.
Domain Sorgulama Nasıl Yapılır?
Kullanmak istediğiniz domainin müsait olup olmadığını öğrenmeniz oldukça basittir. Domain Sorgulama sayfasına giderek; sorgulamak istediğiniz alan adını yazıp, “Sorgula” butonuna basmanız yeterlidir.
Whois Nedir? Domain Whois Sorgulama Nasıl Yapılır?
İngilizce “Who is” soru cümlesinin birleştirilmesi ile oluşturulmuş bu terim, türkçede “kimin?” anlamına gelmektedir. Whois bilgisi; bir alan adını kime ait olduğunu, kaç yıldan beri kullanıldığını, alan adına ait sunucu bilgilerini, alan adı sahibinin iletişim bilgilerini ve alan adı kayıt süresinin ne zaman biteceğini bulunduran bilgilerdir. Whois sorgulama işlemini Domaindetay.com üzerinden sınırsız ve ücretsiz olarak gerçekleştirebilirsiniz.
Önemli: Bazı domain uzantıları, Whois bilgilerinin bir kısmını (alan adı sahibi ve iletişim bilgileri) gizlemeyi desteklemektedir. Ancak birçok SEO uzmanı, bu davranışın SEO çalışmalarını olumsuz etkilediği yönünde görüş bildirmiştir.
Domain Backorder Nedir?
Backorder kelimesi türkçede “bekleyen sipariş” ya da “ön sipariş” olarak çevirilir. Alan adı kayıt işlemlerinde ise, “kullanımda olan domaini benim için takip et ve düşerse al” anlamına gelmektedir. Genelde sahibi tarafından kullanılmayan ama kayıt süresi bitmemiş olan alan adları için kullanılan bir servistir. Backorder hizmeti veren firmaya bir hizmet bedeli ödenir ve karşılığında hedefteki domain düşer düşmez sizin adınıza satın alması beklenir. Çoğu firmada eğer domain alımı başarısız olursa Backorder ücreti hesabınıza iade eder.
ICANN Nedir?
ICANN, açılımı “Internet Corporation for Assigned Names and Numbers” olan ve dilimize “Atanmış İsim ve Numaralar İçin İnternet Şirketi” olarak çevirilen ve kâr amacı gütmeyen bir ortaklıktır. Tüm dünyada alan adlarını ve işlemleri yöneten tek yetkili kurumdur. 1998 yılında kurulan ICANN’in amacı, tüm dünyada insanların interneti güvenli, istikrarlı olarak kullanabilmelerini sağlamaktır.
Domain Seçerken Dikkat Etmemiz Gerekenler
Domain bir nevi sizin veya firmanızın internet üzerinde kimliğidir, bu nedenle domain adı üzerine araştırma yapılması ve düşünülmesi gerekmektedir. Seçim yaparken SEO konusunda çok etki eden bir noktadır. Global bir alan adı seçmek için sadece ingilizce karakterler bulundurmasına dikkat edilmelidir.
NOT: Örneğin “türkçe.com” alanadı google tarafından nasıl göründüğüne bakalım. “xn--trke-2oa7j.com” gibi bir terim ile karşılaşılır. Bunun görünümünü İDN Çeviri sitesinden bakabilirsiniz.
Domain Transferi Nedir? Hangi Durumlarda Domain Transfer Etmelisiniz?
Domain transferi, daha önceden kayıt ettiğiniz alan adınızı mevcut bir firmadan farklı bir firmaya taşıma yöntemidir. Örnek vermek gerekirse X firmasında bulunan alan adınızı Y firmasına taşıyarak tüm yönetim işlemlerini Y firmasında yapabilirsiniz. Domain transfer aşamasında 1 yıllık domain yenileme ücreti vermek zorundasınız. Domain Transfer edildiğinde mevcut domain süresine ek olarak +1 yıl eklenir.
Yenileme fiyatının yüksek olduğu durumlarda, mevcut firmanızdan memnun olmadığınız durumlarda veya güzel bir indirim bulduğunuz durumlarda transfer gerçekleştirebilirsiniz.